Drie vragen aan… Joris Melkert over de toekomst van de luchtvaart

‘De luchtvaart kan zich niet uit klimaatcrisis innoveren’. Dat was de conclusie van NRC op basis van de factsheet ‘Toekomst Verduurzaming Luchtvaart’ van Joris Melkert en Paul Peeters. TU Delft nuanceerde dit beeld en geeft aan een andere conclusie te trekken.Wij stellen drie vragen aan Joris Melkert, docent luchtvaarttechniek bij de TU Delft, naar aanleiding van de factsheet.  

Het NRC publiceerde op 23 juni een artikel naar aanleiding van de Factsheet waarin de conclusie werd getrokken dat de luchtvaart zich niet uit de klimaatcrisis kan innoveren. Ook verschillende Kamerleden klonken sceptisch tijdens het commissiedebat Luchtvaart. Welke recente ontwikkelingen geven jou het vertrouwen dat de innovatiekracht van Nederland deze opgave wel aankan?  

“Ontwikkelingen in de luchtvaart gaan altijd erg langzaam; de luchtvaart is heel complex en heeft een heel hoog veiligheidsniveau. Hierdoor gaan de ontwikkelingen traag, maar ze gaan wel gewoon door. Het probleem zit in de grote luchtvaart: de duizenden kilometers die we vliegen. We zullen dus de grote luchtvaart moeten aanpakken. Het goede nieuws is: het is technisch niet onmogelijk, je hoeft geen natuurwetten te overtreden. Het slechte nieuws is: het is niet makkelijk. Het gaat een hoop geld en tijd kosten en we moeten nu aan de slag. Maar ik ben optimistisch dat wij dat kunnen. Als je kijkt naar 120 jaar geleden, toen dachten we dat gemotoriseerd vliegen onmogelijk was. Twee jaar later, in 1903, vlogen de gebroeders Wright voor het eerst gemotoriseerd en kijk eens wat we nu allemaal doen. Zeg nooit nooit.” 

Jullie noemen zeven maatregelen, op weg naar de verduurzaming van de luchtvaart. Een silver bullet ontbreekt. Enerzijds gaat het om het investeren in technologische ontwikkelingen, anderzijds om het implementeren van nieuwe wetgeving en het uitvoeren van maatschappelijke druk. Ook al is er geen silver bullet, is er een maatregel in jouw optiek belangrijker of effectiever dan de andere maatregelen?  

“De bullet die het meeste glimt is die van de alternatieve brandstoffen. Dit is de meest haalbare maatregel en kan mooi in combinatie met wetgeving, zoals de bijmengverplichting. Hier zijn we in Nederland al mee bezig. De eerste fase is bio kerosine, dit is het goedkoopst en meest haalbare. Bio kerosine heeft wel een beperkte levensduur, omdat we niet voldoende bioafval produceren en bovendien gaan we naar een circulaire economie waar geen restafval meer is. De tweede fase is synthetische kerosine, ook dit moet we opschalen op Europees niveau. Op de lange termijn kun je denken aan waterstof vliegtuigen, maar daarvoor zijn nieuwe vliegtuigen nodig. In 2040 vliegen we in dezelfde vliegtuigen als nu, maar op synthetische kerosine.”  

Om de luchtvaart te verduurzamen moeten vliegtuigen worden verbeterd – zoals de Flying-V – moeten de routes verbeteren, en moet de brandstof duurzaam gemaakt worden. Hoe ziet volgens jou het vliegtuig van de toekomst eruit?  

Vliegtuigen die 6000 tot 7000 km kunnen vliegen zoals de Boeing 737MAX en de A320NEO, vliegen in 80% van de gevallen niet meer dan 2000 km. Dit betekent dat ze te zwaar zijn en veel emissies uitstoten. We moeten dus kijken naar vliegtuigen die beter passen bij de afstand die ze moeten vliegen en naar vliegtuigen die meer passagiers kunnen meenemen.  Qua ontwerp kan het een vergelijkbaar vliegtuig zijn als de vliegtuigen van nu of een configuratie zoals de Flying V, die aerodynamisch nog beter zijn.” 

Klik hier voor de Factsheet Toekomst Verduurzaming Luchtvaart: een actualisatie. 

Auteur: Elisa Kriekaard

RHIA is de ‘runway’ voor innovatie, een plek waar bedrijven, ondernemers en studenten zich inzetten voor de transitie naar een schonere, stillere en duurzame toekomst van de luchtvaart.